Skutki wycofania auta osobowego z firmy

Z uwagi na zakup nowego samochodu osobowego do działalności gospodarczej chciałbym wycofać z niej auto osobowe używane przez ostatnie 4 lata i stanowiące środek trwały w mojej jednoosobowej firmie. Jak takie przekazanie rozliczyć w podatku dochodowym? Czy decydując się później na jego sprzedaż uzyskam przychód podlegający opodatkowaniu?

Jeżeli samochód osobowy miał w firmie status środka trwałego, to był on amortyzowany. Wartość odpisów amortyzacyjnych naliczanych od jego wartości początkowej obciążała koszty podatkowe w ramach ograniczeń zdefiniowanych w art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof, czyli do końca 2018 r. standardowo do równowartości 20.000 euro.

Gdy przedsiębiorca wycofuje taki samochód z firmy i przeznacza go na cele prywatne, podlega on wykreśleniu z ewidencji środków trwałych. W konsekwencji przy założeniu, że samochód ten nie był w tym momencie w pełni zamortyzowany, jest on także zobowiązany do zaprzestania dokonywania od niego odpisów amortyzacyjnych. Ostatni odpis rozliczony w kosztach podatkowych powinien zostać dokonany za miesiąc, w którym samochód zostanie wycofany z działalności. Niezamortyzowana na dzień wycofania samochodu wartość początkowa nie obciąża firmowych kosztów. Jednak żaden przepis ustawy o pdof nie nakazuje w omawianych okolicznościach dokonania korekty zmniejszającej koszty w odniesieniu do już rozliczonych w nich odpisów amortyzacyjnych.

Przeznaczenie auta będącego środkiem trwałym na cele prywatne nie generuje przychodu z działalności gospodarczej. Jeżeli jednak już po wycofaniu z firmy przedsiębiorca postanowi je odpłatnie zbyć, wówczas może u niego powstać przychód firmowy. Z art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o pdof wynika bowiem, że w przypadku odpłatnego zbycia wycofanego z firmy środka trwałego, przychód z działalności gospodarczej powstaje, gdy między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym został on wycofany i dniem jego odpłatnego zbycia nie upłynie 6 lat. Gdy jednak do zbycia dojdzie po upływie tego okresu, kwota uzyskana z jego sprzedaży będzie neutralna na gruncie pdof (przykład).

Od kilku miesięcy użytkuję w swojej firmie auto osobowe, które uznałem za składnik wyposażenia. Czy przekazując je obecnie na potrzeby prywatne, będę zobowiązany skorygować koszty o jego wartość?

Gdy nabyty na potrzeby firmowe samochód osobowy spełniający kryteria do zakwalifikowania jako środek trwały z założenia ma być wykorzystywany w działalności krócej niż rok, wówczas wydatkami na jego nabycie przedsiębiorca może obciążyć bezpośrednio koszty podatkowe w dacie ich poniesienia. Jednak w sytuacji, gdy faktyczny okres wykorzystywania takiego składnika przekroczy rok, przedsiębiorca ma obowiązek zaliczenia go do środków trwałych i dokonania korekty kosztów. Koszty należy zmniejszyć o różnicę między ceną nabycia lub kosztem wytworzenia a kwotą odpisów amortyzacyjnych, przypadającą na okres ich dotychczasowego używania, obliczonych przy zastosowaniu stawki amortyzacyjnej z Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych (art. 22e ust. 1 ustawy o pdof).

W ustawie o pdof nie została natomiast uregulowana kwestia korekty kosztów w sytuacji, gdy przed upływem planowanego rocznego okresu używania samochodu niebędącego środkiem trwałym podatnik przekaże go na cele prywatne. W tym zakresie należy jednak pamiętać o unormowaniach wynikających z art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy o pdof. Przepis ten wskazuje, że kosztów podatkowych nie stanowią wydatki poniesione na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa, niezaliczanych zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych - w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz służą m.in. celom osobistym podatnika, albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą przedsiębiorstwa. Przypomnijmy, że resort finansów w piśmie z dnia 27 sierpnia 2012 r. stanowiącym odpowiedź na pytanie naszego Wydawnictwa, uznał w kontekście wskazanego przepisu, że wycofując samochód z firmy przed upływem roku od przyjęcia go do używania i przekazując go na cele osobiste, przedsiębiorca każdorazowo powinien zmniejszyć koszty firmowe o wydatki poniesione na jego nabycie. Podobne stanowisko można znaleźć także w orzecznictwie sądowym (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 10 października 2014 r., sygn. akt I SA/Wr 1673/14).

Czy przekazując w grudniu br. na cele prywatne firmowe auto osobowe, będę zobowiązany do skorygowania kosztów firmowych o wartość jego rocznego ubezpieczenia, które opłaciłem za okres od września 2018 r. do sierpnia 2019 r. i którą w całości obciążyłem koszty?

TAK. W przypadku wycofania samochodu z firmy i przekazania go na potrzeby osobiste przedsiębiorca powinien skorygować koszty o tę część składki na jego ubezpieczenie, która przypada na okres po dokonaniu wycofania. Od tego bowiem momentu nie spełniają one definicji kosztu podatkowego, gdyż samochód nie służy już celom firmowym.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.)

autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 103 (1560) z dnia 2018-12-24

GOFIN podpowiada